نقطه آغاز روند شکل گیری بسیج در ایران، فرمایشات حضرت امام خمینی (ره) در چهارم آذرماه ???? بود. ایشان در بخشی از سخنانشان فرمودند:
« مملکت اسلامی باید همه اش نظامی باشد و تعلیماتش نظامی باشد. باید ملت ما جوان هایش مجهز باشند به همین جهاز و علاوه بر جهاز دینی و ایمانی که دارند، مجهز به جهازهای مادی و سلاحی هم باشند. جوانها را یادشان بدهید، همه جا باید اینطور باشد که یک مملکتی بعد از چند سالی که ?? میلیون جوان دارد ، بیست میلیون تفنگدار داشته باشد و یک چنین مملکتی آسیب پذیر نیست و الآن هم الحمدالله آسیب پذیر نیست.» « صحیف? نور- ج ??- ص???»
پس از این فرمان ، اقدامات اولیه برای آموزشهای عمومی مورد نیاز مردم آغاز شد و آحاد مردم نیز برای شرکت در بسیج عمومی اعلام آمادگی کردند.
به دنبال فرمان حضرت امام و تاکیدات یشان، شوری انقلاب اسلامی در تاریخ ??/?/???? تشکیل « سازمان بسیج ملی» را تصویب کرد تا ین سازمان ضمن آموزش و سازماندهی همه افراد داوطلب، آنان را بری مقابله با هرگونه تهدید و تجاوز داخلی و خارجی آماده نمید.
در دی ماه ???? با تصویب مجلس شوری اسلامی « سازمان بسیج ملی» به « واحد بسیج مستضعفین» تغییر نام داد و در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ادغام شده و فرماندهی آن به سپاه واگذار شد. واحد بسیج مستضعفین تا سال ???? به کار خود ادامه میداد تا ینکه در ین سال « نیروی مقاومت بسیج» جیگزین واحد بسیج شد و با ستادی مستقل به عنوان یکی از نیروهی پنجگانه سپاه مسئولیت انجام کلیه امور مربوط به بسیج را به عهده گرفت و هم اکنون نیز به کار خود ادامه می دهد.